ISO14001 – Çevre Yönetim Sistemi

ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi nedir?

Her geçen gün dünyamız kaynaklarının sonsuz olmadığı, faaliyetlerimizin çevresel etkilerinin yerel ve bölgesel kalmayıp, global olduğu artık tüm dünyada kabul edilmiştir. Bu kabul, çevresel etkilerin yasal uygulamalardan ziyade toplum dinamikleri ile kontrol edilmesi ihtiyacını da beraberinde getirmiştir.

ISO 14001Çevre Yönetim Sistemi, kuruluşlardan ürünlerini üretirken veya hizmetlerini sunarken yürüttükleri faaliyetlerin çevresel etkilerini belirlemeye, bunları değerlendirmeye, önemli etkilerini kontrol altına almaya, yasal limitlere uymaya, kirliliği önleyici çalışmalarda bulunmaya ve çevresel performanslarını sürekli iyileştirmeye yöneltir.

Bilinçli tüketiciler, tedarikçilerinin çevre politikalarını satın alma kriterlerinden birisi olarak sorgulamaktadır. Tüketiciler yaşadığı çevreye değer veren ve çevresel etkilerinin farkında olan tedarikçiler ile çalışmak istiyorlar.

Çevre yönetimine odaklanan ISO 14001 standardı, yüksek seviyeli yapı nedeniyle diğer yönetim sistemleri ile ortak prensiplere sahiptir. Bu nedenle kalite ve iş güvenliği gibi yönetim sistemlerine sahip olan bir kuruluş, ISO 14001 mevcut sistemlerine kolaylıkla entegre edebilirler (bütünleştirebilirler).

Neden ISO 14001?

• Ulusal ve uluslararası mevzuatlara uyumun arttırılması sağlar.
• Çevresel etkilerin farkında olunmasını sağlar.
• Çevresel etkilerin değerlendirilmesini ve kontrol altına alınmasını sağlar.
• Kirliliğin kaynaktan başlayarak kontrol altına alınması ve azaltılmasını sağlar.
• Çevresel performansın arttırılmasını (çevresel etkilerin azaltılmasını) sağlar.
• Hammaddelerin, doğal kaynakların ve enerjinin verimli kullanılmasını sağlar.
• İzin ve yetki belgelerinin alınmasının kolaylaştırılması sağlar.
• Çalışanların bilinçlenmesini sağlar ve motivasyonunu arttırır.
• Acil durumlara (kaza, deprem, yangın, sel vb.) karşı hazırlıklı olunmasını sağlar.
• Kuruluşun imajının artmasını sağlar.
• Tüm dünyaca kullanılan ortak bir dil olduğundan uluslararası pazarda rekabet avantajı sağlar.

ISO 14001Çevre Yönetim Sistemi Standardı’nın temel özellikleri:

• Geneldir, tüm dünyada geçerlidir.
• Sürdürülebilir iyileşmeyi destekler.
• Mevcut yönetim sistemleri (ISO 9001, ISO 45001, ISO 50001 vb.) ile uyumludur.
• Performans kriterlerinin tanımlanmasını sağlar.
• Gönüllülük esası ile kurulur.
• Uygulandığı kuruluşlara değer katar.
• Dünya çapında her türlü kuruluşa uygulanabilir.
• Hissedarlar, toplum ve diğer ilgili taraflarla iletişim sağlar.

ISO 14001:2004 ile ilgili bazı tanımlar;

Çevre: Bir kuruluşun faaliyetlerini yürüttüğü hava, su, toprak, doğal kaynaklar, flora, fauna ile insanları da ihtiva eden ortam ve bunlar arasındaki ilişki.

Çevre Boyutu: Bir kuruluşun, çevre ile etkileşime girebilen faaliyetlerinin veya ürünlerinin veya hizmetlerinin bir elemanı.

Çevresel Etki: Kısmen veya tamamen, bir kuruluşun çevre boyutlarından kaynaklanan, çevreye yaptığı olumlu veya olumsuz herhangi bir değişiklik.

Çevre Yönetim Sistemi (ÇYS): Bir kuruluşun çevre politikasının geliştirilmesi, uygulanması ve çevre boyutlarının yönetilmesinde kullanılan, kuruluşun yönetim sisteminin bir parçası.

Çevre Başarısı: Bir kuruluşun, çevre boyutlarını yönetmede elde ettiği ölçülebilir sonuçlar.

Çevre Politikası: Bir kuruluşun, resmi olarak üst yönetimi tarafından beyan edilen, çevre başarısıyla ilgili genel niyetleri ve yönlenmesi. (Çevre politikası, faaliyet ve çevre amaçlarının ve çevre hedeflerinin belirlenmesi için bir çerçeve sağlar.)

Kirliliğin Önlenmesi: Olumsuz çevresel etkileri azaltmak amacıyla, herhangi bir kirletici çeşidinin veya atığın oluşmasını, emisyonunu veya boşaltımını önlemek, azaltmak veya kontrol etmek (ayrı ayrı veya birlikte) için, süreçlerin, uygulamaların, tekniklerin, malzemelerin, ürünlerin, hizmetlerin veya enerjinin kullanılması.

Not: Kirliliğin önlenmesi, kaynak kullanımının azaltılmasını veya hiç kullanılmamasını, işlemi, ürün veya hizmet değişikliklerini, kaynakların etkin kullanımını, malzeme ve enerji ikamesini, yeniden kullanımı, geri kazanımı, geri dönüşümü, ıslahı ve arıtmayı ihtiva eder.